اسأل مجرب ايهما افضل " المعادلة الأمريكية ام الكندية "

هذه القصة للدكتور احمد خريج جامعة المنصورة 2001 ويقول :

هذه قصتى
التى ابتدت من ممارس عام فى الوحده الصحيه وانتهت بنيابه فى الامراض
العصبيه والنفسيه فى احدى جامعات امريكا مرورا برحلتى الى كندا

الى كل طبيب شاب لديه احلام عريضه وايمان قوى بالله وبامكانياته بصرف النظر
عن ظروفه (الاقتصاديه ودرجات التخرج..الخ) .لو كنت تحلم بالحصول على نيابه
فى امريكا او كندا وتريد ان تعرف من اين تبدا
اذا كنت كل هؤلاء . ارجو الانتبهاه!!

الى كل اللى مش عارفنى انا اسمى احمد واتخرجت من جامعه المنصوره دفعه٢٠٠١.
اتخرجت باحلام عريضه لكن جيب فاضى ودرجات تخرج قليله( ربنا يخلي لنا جامعه
المنصوره اللى بتقول احنا بنديكم شهاده دهب الناس كلها بتحترمها ،ودرجاتنا
عزيزه مش اى حد يجيب امتياز) للاسف حاولت اقنع مكتب التكليف ان فيه دهب فى
الشهاده بتاعتى عشان اتساوا بالجامعات الثانيه اللى الدفعه فيها بيجيبو
امتياز منازل بس للاسف ,ده اهلنى بلا فخر انى اروح طبيب ثانى فى البحر
الاحمر ومرتب محترم ٣٠٠ جنيه.
فى الفتره دى كانت دفعتى بدإت "حمى امريكا " تسرى فيها واثناء الامتياز كان
فيه ٥ خلصو الUSMLE وسافرو امريكا .وطبعا انت عارف انهم بعد ١٥ سنه
حتشوفهم راجعين مصر على اساس انهم ابناؤنا فى الخارج , راكبين العربيه اللى
انت مش عارف ماركيتها ايه ،وطالعين فى برنامج البيت بيتك عشان يردو على
شكاوا المرضى اللى الدكاتره المصرين مش عارفين يعالجوهم!! المشكله انى قلت
لنفسى اكيد بعد ١١سبتمبر ، مش حعرف اسافر ولا اتقبل من السفاره الامريكيه
وخصوصا ان الموضوع كان محتاج فلوس كتيره. بس فى نفس الوقت بدات الدعايه
الكنديه تسرى كالنار .ان كندا محتاجه اطباء والكلام ده .وأهو بردو ينوبك من
الحلم الامريكى جانب. وفلوس الهجره لكندا حنينه شويه. وطبعا اشاعات
وافتكاسات من الرجاله على القهوه ان امتحانات كندا اسهل وكمان مش مهم
الدرجات بس انت عدى!! رحت اتوكلت على الله واخدت كل مليم فى البيت وطلعت
السفاره. واخدت التأشيره الكنديه!! الحمد لله دى اول خطوه للنجاح. بس لما
وصلت كندا فى ٢٠٠٥ عرفت على مدار سنتين حقايق كثيره. ياريت كل اللى عاوز
يروح كندا يقرأ الصعوبات اللى حتقابله وانا حقوله فى الاخر ازاى يتغلب
عليها:
١- بالرغم ان كندا فيها عجز فى الدكاتره والناس محتاجه دكاتره. لكن وزاره
الصحه والCanadian Royal Collage ليهم رأى تانى. ازاى يسمحو الدكاتره تكتر
ويشاركوهم الغنيمه وانت مهاجر اخذت الطب بالمجان فى بلدك زى مصر والهند. لا
وكمان تنافس الدكتور الكندى اللى دفع ربع مليون دولار مصاريف كليه طب
عندهم . اسمع القوانين اللى نعقد. كل اسبوع فى الاخبار بيناقشو تعنت
الحكومه والصحه فى عدم فتح الابواب للاطباء المهاجرين بالالاف.
٢- كندا زى مانت عارف مينفعش تاخد نيابه خارج جامعه كنديه( مغيش مراكز طبيه
زى Mayo or cleveland clinic تاخد فيها نيابات زى امريكا، او نيابات فى
الصحه زى حتى فى مصر) والمجموع ١٥ جامعه بيطرحو ٢٠٠ وظيفه للاطباء
المهاجرين بعيد عن الطبيب الكندى الخريج( لاحظ طول ما انت ماشى بتحس انك
طبيب درجه ثانبه)
٣ـ المعادله الكنديه ملهاش مصادر كويسه لحد دلوقتى وال Toronto Notes مش كويس زى المصادر المتنوعه للمعادله الامريكيه
٤- للاسف لسه مخ كندا شمال ولازم تمتحن TOEFL-IBT وده بيعطل ناس كتير لان
التويفل الجديد اصعب. مع ان امريكا لغت امتحانات الانجليزى من زمان.
٥- امتحانات المعادله الكنديه بتتم ٣ مرات فى السنه مش طول الوقت زى ال USMLE .فيه سنتين لى ٣ سنوات ضايعين عشان تخلصها.
٦ـ لحد كده وعادى بس لما تخلص المعادله !! اسمع يا سيدى: لان النظام عندهم
لسه مش كامل. كل ولايه فى كندا عامله شروط خاصه عشان تقبلك بعد متخلص ال
MCC كانهم بيقولو احنا حنعمل قانوننا الخاص بخلاف المعادله الكنديه. فكل
ولايه بتعمل الMCQ and the clinical exam الخاص بيها. يوجد ولايات بالاضافه
للامتحان الخاص بها بتشترط انك تعيش فيها لمده ٦ شهور قبل التقدبم , ولايه
برتش كلومبيا مثلا لازم تعيش سنه فيها قبل التقديم على النيابات. الطريف
ان واحد اعرفه راح عاش سنه وفى خلالها غسل صحون الدنيا ولما جه يقدم رفضوه
لانه خارج مجال الطب لمده سنه يعنى المفروض يبقى (عايش ومش عايش) فى برتش
كلومبيا
٧- مفيش حاجه اسمها قطاع خاص فى الطب مش زى امريكا تشتغل مساعد دكتور فى
عيادته او اى حاجه فى المستشفى من الباطن. كل حاحه ليها قواعد بتنظمها. وكل
الدكاتره بتلقيهم لاما يصبحو اطباء او بيسوقو تاكسى او فى مطاعم وخصوصا لو
بيعول اسرته. لانك لازم تعمل ٢٠٠٠ دولار شهريا عشان تعرف تعيش وتدفع
فواتيرك
٨- ال ٢٠٠ وظيفه حوالى ١٢٠ نيابه منها مخصصه لى طب الاسره(ممارس عام)
والباقى باقى التخصات اللى اتفضلت من الدكاتره الكنديين و احنا بنتصارع
علبهم زى الكلاب على بواقى الطعام اللى بيتحدف لبنا!!يعنى على مستوى كندا
كلها فى ٥ نساء و ٢ عظام بيفضلو لينا .وفى تخصصات مبتنزلش لينا اصلا كل
سنه.
٩- الحكومه الكنديه وجدت حل عبقرى لمشكله نقص الدكاتره عن طريق ابرام اتفاق
مع وزاره الصحه السعوديه والامراتيه. الدولتين الاغنيه دول تبعت اطباءها
وتدفع كل شهر مرتب الدكتور بتاعها بما يعادل مرتب الناـُب الكندى وياخذو
النيابات فى التخصصات المختلفه وبعد فتره النيابه وامتحان البورد. على
الطبيب السعودى او الامراتى العوده لى بلده (وطبعا هو عاوز يرجع اصلا عشان
الوضع اللى حيوصله والمرتب فى بلده لما يعود) والحل ده حقق اهداف كثيره
منها: ان العجز فى الدكاتره حيتملا ومش حيكلف الحكومه الكنديه دولار واحد
من مرتبات النواب دول. وفعلا كل المستشفيات فى كندا مليانه دكاتره سعودين
فى كل التخصصات اللى انت متحلمش تقدم عليها. ثانيا:ضامنه بعد ميخلصو فتره
النيابه يسيبو كندا ويرجعو بلدهم وبهذا مش حاينافسو الاطياء الكنديين على
الكعكه والدخل الاعلى على مستوى كل وظاءف كندا.
٩- كل سنه ال ٢٠٠ وظيفه بيتنافس عليها ٥٠٠٠ طبيب يعنى النسبه اقل من ١%.
انا بعد٣ سنين من التطوع فى المستشفيات وعمل ابحاث وتحسين مجموعى فى امتحان
الولايه! قدمت فى كل نيابه ممكنه فى كل انحاء كندا. بس الانترفيو الوحيد
اللى جالى كان واحد بس فى ٣ سنوات( متفرحش قوى مش وظيفه طبيب) كانت وظيفه
مساعد دكتور وكان معايا اطباء معاهم دكتوراه من بلدهم بيقدمو معايا فى
الوظيفه المهينه دى اللى هيا اقل من الممرضه!!

بعد كده انا قلت اجرب حظى فى امريكا مره واحده قبل ما ارجع مصر واسمع اغنيه
عواد باع ارضه. بس بلغه السوق انا اتعلمت من غلطتى فى كندا ودرست السوق فى
امريكا عشان اعرف المعوقات ايه؟ الى كل الباحثين عن الحلم الامريكى اليكم
المعوقات وبرضه انا حعرض الحلول لكل مشكله:
١- اجتياز الUSMLEبمجموع فوق ال ٩٠ فى الجزءين من اول مره وسوف اشرح لكم
ازاى تعمل كده زى كل الهنود ما بيجيبو ٩٩/٩٩ فى الجزين( لاحظ انا كنت على
قدى فى الكليه) مش محتاجه زكاء
٢- تكون متخرج من ٣ سنين مش اكتر على عكس كندا , امريكا عاوزه اطباء صغار. كل سنه بتضيع، فرصتك بتنزل ٦٠%
٣- عندك خبره فى مستشفيات امريكيه (مهم جدا) بس مش observership لازم تكون
Externship hands-on experience يعنى بالعربى اشتغلت بايدك وكشفت على
العيان مش مجرد تتفرج على الطبيب الامريكى. هى صعبه بس اناحقلك ازاى تعملها
٤-جوابات التوصيهLetter of Referance لازم تكون من دكاتره امريكان انشالله
يكون ممارس عام فى امريكا. متفتكرش ان الامريكان فى المستشفى لما يقرو
الملف بتاعك عارفين دكاتره مصر ولا حتى مصر فين ولا احمد زويل والكلام ده
اللى ضحكو بيه علينا. الجواب اللى حتذل نفسك عليه عشان استاذك فى الجامعه
يحن عليك ويكتبهولك مايسويش الحبر اللى عليه. وهو فاكر عشان نشر بحث فى
مجله مصريه عن اثر البلهارسيا فى الانبعاث الحرارى، او مشترك فى جمعيه
امريكيه جوز خالتى مشترك فيها! انهم فى امريكا حيسمعو بيه(مثال واقعى: فى
خلال المقابالات اللى عملتها فى مستشفيات كتيره فى كل انحاء امريكا. كان
ليهم سؤال دايما بيسألوه ليا: احنا عارفين نظام الطب فى الهند
وباكستان-اكبر دولتين بيصدرو اطباء لامريكا- والنظام فى الصين, بس احنا مش
عارفين نظام الطب فى مصر والتعليم ولغه الدراسه....الخ ممكن تعرفنا بيه
اكتر) . حقلكم تجيبو الجوابات ازاى من امريكا
٥- البحث العلمى اللى مكنتش فى مصر سمعت عنه مهم بردو(يـأتى فى المرتبه
الثانيه بعد الclinical experience). فيه مستشفيات ردت عليا عشان عندى خبره
فى البحث العلمى ونشرت ابحاث فى مجلات علميه امريكيه( دى ممكن تميزك عن
طالب الطب الامريكى اللى بينافسك) حقولكم تجيب اماكن فى ابحاث ازاى
٦-معاك جرين كارد او جنسيه امريكيه ده لوحده حيضاعف عدد المقابلات اللى
حتجيلك. فى حاله اذا كنت شوال بطاطس او كنت عايش فى كهف, غير كده فانت لازم
حتجيلك نيابه بالجرين كارد لان الفيز بقت صعبه وخصوصا اجراءات الامن بتاخد
وقت (للاسف دى كانت نقطه الضعف الوحيده فى الملف بتاعى)
٧-الانجليزى الانجليزى الانجليزى من هنا للصبح.لان سمعتنا وسط العرب ان
المصريين مبيعرفوش يتكلمو انجليزى. للاسف الا لو انت بابى وداك مدرسه لغات
محترمه او اتربيت فى الخليج ,غير كده محتاج ٢-٣ سنين عشان تطور نفسك ودى من
اهم العقبات اللى مخليا الهنود يغزو امريكا وتكون نسبتهم ٣٠:١ لى الطبيب
المصرى ( واحد زميلى لسه متخرج وجايب ٩٦/٩٤ فى المعادله بعد ١٥ مقابله
مجاتلوش ولا وظيفه لان رءيس القسم بيرمى ملفه فى الزباله بعد ما يمشى عشان
الانجليزى
٨- العلاقات مهمه مع دكاتره جوا امريكا بيعملو نيابات او شاغلين, مهمه جدا
انه ممكن يجبلك مقابله ودى لوحدها خدمه عظيمه, وفيه كتير من الاطياء بدرجات
صغيره جاتلهم مقابلات عن طريق اصدقاء لهم جوا المستشفى وفى منهم جاب
نيابات.
٩- واخيرا انك عربى او مسلم وده على عكس ما كنت متصور قبل ما اسافر اقل
تـأثير فى رفضك (هو ممكن يقلل من حظوظك ) بس مش بالدرجه اللى انت متصورها

انا طولت واستطرد فى الشرح (مع انى ركزت على اهم النقاط) بس لو الموضوع
عجبكم و فيه حد عاوز يستفيد منه عشان نكثر من اعداد الاطباء العرب فى
امريكا وكندا باريت تردو عليا وتقولو رايكم. المره القادمه ححاول اوجد حلول
لى العقبات اللى حتواجها لما تقدم على نيابه فى امريكا وكندا. حتى هذا لكم
منى اطيب الامنيات بالنجاح وتحقيق المراد